Döviz kurunda aralık ayında yaşanan yapay çıkışın akabinde, TL’nin cazibesini artırmak için uygulamaya alınan ve daha sonra kapsamı genişletilen kur muhafazalı TL mevduat, dövizden kaçışı hızlandırdı.
Başlangıçta bireyler için geliştirilen ama daha sonra şirketlerin de kapsama alındığı kur muhafazalı TL mevduat hesapları 8 Şubat prestijiyle 313 milyar liraya ulaşırken, döviz mevduat hesaplarında da rekor çözülme yaşanıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bilgilerine nazaran, 22 Aralık’ta 261 milyar 639 milyon dolar olan döviz hesaplarının (DTH) büyüklüğü, 7 Şubat prestijiyle 15 milyar 149 milyon dolar azalarak 246 milyar 490 milyon dolarla 16 Nisan 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Bu süreçte ferdî döviz hesapları 4 milyar 819 milyon dolar azalarak 158 milyar 875 milyon dolara indi.
REKOR DÖVİZ SATIŞI
Döviz hesaplarında en çarpıcı çözülme şirketler bölümünde yaşandı. Yabancı ajansların, “şirketler ilgi göstermez” halindeki haberlerine karşılık, şirketlerin döviz hesapları 22 Aralık’tan 7 Şubat’a kadar olan periyotta 10 milyar 335 milyon dolar azalarak 87 milyar 615 milyon dolarla 5 Nisan 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Şirketlerin döviz hesaplarında 28 Ocak-4 Şubat ortasında 3.3 milyar dolarla tarihin haftalık bazda en büyük düşüşü yaşandı.
8 MİLYAR VERGİ AVANTAJI
Şirketlerin kur muhafazalı TL mevduata ilgisinin artmasında, kurumlar vergisi istisnası ve stopaj avantajı tesirli oldu. 313 milyar lira büyüklüğündeki kur muhafazalı TL mevduatın yaklaşık 75 milyar lirası şirketlerin iştirakinden oluştu. Kur muhafazalı TL mevduat hesabına geçişin şu ana kadar şirketlere sağladığı avantaj yaklaşık 8 milyar liraya ulaştı.
Kur muhafazalı TL mevduat hesabına katıldığını açıklayan şirketlerin paylarının de yükselmesi dikkat çekti. Papilon’un payları 2 günde yüzde 15 yükselirken, Kalekim bir günde yüzde 10 bedel kazandı. Acıselsan payları de yüzde 10 oranında prim yaptı.
TL MEVDUAT REKOR DÜZEYDE
Döviz hesaplarındaki süratli çözülmeyle birlikte TL mevduatta rekor kırıldı. BDDK bilgilerine nazaran, 22 Aralık’ta 1 trilyon 833 milyar lira olan TL mevduatın büyüklüğü 7 Şubat prestijiyle 252 milyar lira artarak 2 trilyon 85 milyar TL ile tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.
Öte yandan Merkez Bankası dün yaptığı yönetmelik değişikliğiyle kur muhafazalı mevduata dönen net ihracatçı olmayan şirketlere de yabancı para reeskont kredisi imkanı getirdi.
BDDK BİLGİLERİ AÇIKLAYACAK
BDDK, kur muhafazalı TL mevduat ve katılma hesaplarına ait dataların 14 Şubat’tan itibaren yayımlanacağını bildirdi. BDDK tarafından yapılan açıklamada, kur muhafazalı TL mevduat ve katılma hesaplarının grafiği de paylaşılırken, 7 Şubat’ta hesaplardaki meblağın 313 milyara ulaştığı, bunun 171 milyarının Hazine, 142 milyar lirasının ise Merkez Bankası dayanaklı hesaplarda bulunduğu bilgisi verildi.
OKTAY ÖZDABAKOĞLU