Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi, Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFİA), WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Müdafaa Vakfı) ve Avrupa İklim Hareket Ağı (CAN Europe), Konya’da 21-25 Şubat tarihlerinde gerçekleştirilen İklim Şurası sonucunda yayınlanan 217 unsurluk tavsiye kararlarına ait ortak açıklama yaptı.
Açıklamada, komitelerde iştirakçi bir süreçle alınan siyaset önceliklerinin şura sonucunda ortaya çıkan tavsiye kararlarına yansımadığı ve komitelerden iletilmeyen yeni kararların da son metne eklendiği tabir edildi.
Kömürden çıkışı husus edinen hususun komitede itiraz edilmeden kabul edildiği kaydedilen açıklamada, bu hususta tavsiye kararlarında farklı bir unsur yer aldığı aktarıldı.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin, İklim Şurası’nın değerli siyaset teklifleri sunmasına karşın kömürden çıkış konusunda yanlış bir tavır aldığını, doğal gaz ve nükleer üzere tahlilleri öne çıkardığını belirterek, şurada etraf ismine kıymetli bir talihin kaçırıldığını söz etti.
SEFİA Kurucu Yöneticisi Bengisu Özenç, İklim Şurası’nın Türkiye’nin uzun periyotlu iklim siyasetlerine istikamet vermesi beklenilen ve önemsenilen bir sistem olduğunu tabir ederek, şöyle devam etti:
“Ancak Şura’dan çıkan kararlarda, bilhassa bu Şura’nın ana konusu olan emisyon azaltımında, kurul toplantılarında çokça lisana getirildiği ve yuvarlak masaya taşındığı halde ‘kömürden çıkış’ üzere en temel hususta siyasi bir irade beyan edilememiş olması iklim amaçlarıyla çeliştiği üzere, öbür kurulların çalışma hususlarını da etkileyecek niteliktedir. Dahil olduğum Yeşil Finansman ve Karbon Fiyatlama komitesinde da ele alınan değerli noktalardan bir tanesi Türkiye’nin elektrik arzında kömürden çıkmaması durumunda özel dalın önümüzdeki periyotta karbon fiyatları yoluyla üretim faaliyetlerinde daha fazla maliyetle karşılaşacağına ait değerlendirmelerdi. İklim siyasetlerini bütünsel bir biçimde ele alamadığımız sürece ne yazık ki vakit kaybetmeye ve iktisadi olarak da önemli maliyetlerle müsabakaya devam edeceğiz.”
– Kömürden kademeli çıkarak ve gaz kullanımını artırmadan net sıfır gayesi mümkün
WWF-Türkiye İklim ve Güç Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu ise Türkiye’nin iklim siyasetinin 1,5 derece amacıyla uyumlu hale getirilmesi için çok kıymetli bir fırsat sunan İklim Şurası’nın daha kapsayıcı bir işleyişle daha yeterli değerlendirilmesinin mümkün olabileceğini lisana getirerek, “Enerjide dönüşüm, sanayi ve ulaştırma siyasetleri üzere net sıfıra giden yolda en kritik ögelerin tartışıldığı azaltım komitesine sivil toplum kuruluşlarının iştiraki ve görüşlerinin dikkate alınması, 2053 net sıfır vizyonuna daha argümanlı karbon azaltım gayeleri istikametinde katkı yapabilecekken bu fırsat kaçtı.” tabirlerini kullandı.
Yapılan çalışmaların Türkiye’nin fakat kömürden kademeli olarak çıkarak, doğal gazı da artırmadan net sıfır maksadına ulaşmasının mümkün olduğunu ortaya koyduğunu aktaran Sabuncu, “Bu açıdan bakıldığında Şura’nın tavsiye kararlarının ne yazık ki Türkiye’nin yeşil dönüşümü bağlamında, güçte fosil yakıtlara bağımlılıktan kurtulması açısından bekleneni veremediğini söyleyebiliriz.” değerlendirmesini yaptı.
CAN Europe İklim ve Güç Siyasetleri Koordinatörü Hasret Katısöz de sera gazı emisyon azaltımına yönelik sunulan kararların Şura’nın birinci üç günündeki toplantılarda uzlaşılan kararlara ters olmasının Türkiye iklim siyasetinin iştirakçi, bilime dayalı, iklim adaletini temel alan ve 1,5 derece gayesine uygun formda belirlenmesinin mümkün olmayacağına ait tasaya neden olduğunu kaydetti.
“Göç, Adil Geçiş ve Başka Toplumsal Siyasetler Komisyonu”na katkı verdiğini lisana getiren Katısöz, “Burada adil geçiş için uygun bir çerçeve çizdik lakin ortada adil olacak bir kömürden çıkış ya da fosil yakıtlardan çıkış kararı yok. Üstelik fosil yakıtlara dayalı bir ‘kalkınmayı’ önceliklendiren, hatta makul gören bir yaklaşım var.” sözlerini kullandı.