EGE Üniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Kısmı’ndan Prof. Dr. Burcu Özbaran, pandemiyle konutta daha çok vakit geçirerek bilgisayar oyunu oynayan çocuklarda bir müddet sonra bağımlılık geliştiğini söyledi. Özbaran, çocukların bağımlılık yaratan oyunlardan uzak durması istenildiğinde ise öfke, dert davranışları gösterdiğine dikkat çekti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çocukların kullandığı bilişim teknolojileri hakkında dataları derledi. 2021 yılında tertipli internet kullanan 6- 15 yaş kümesindeki çocuklar, haftalık ortalama 12 saat 25 dakika ders için, 6 saat 59 dakika ise ders dışı vakitlerinde internet kullandı.
“AİLELERİN DEVREYE GİRMESİ GEREKİYOR”
Ege Üniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Burcu Özbaran, şunları söyledi:
“Çevrim içi derslere katılma birinci sırada yer alıyor. Bu düzgün. Lakin ikinci sırada dijital dünyada oyunlar yer alıyor. Eğitim emelli kullanımını her vakit destekliyoruz. Fakat ikinci sırada gelen dijital oyunlar nedeniyle ailelerin devreye girmesi gerekiyor. Dijital platformların denetimli kullanılması, berbat hedefli olmayan oyunların kullanımının da sonlandırılması bizim için kıymetli.
Dikkat bozuluyor. Bakıyorsunuz bağımlılık yaratıyor. Bağımlılık yapan oyunlardan uzaklaşması istendiğinde öfke, takıntılar, tasa meydana geliyor. Uzun vadede akademik başarıda bozulmalar oluyor. Özetle eğitim gayeli kullanımı düzgün fakat boş vakitlerin kıymetlendirilmesi açısından dijital oyunların kullanılması çocukların sıhhatine olumlu değil.”
Ege Üniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Burcu Özbaran
‘İNTERNET KULLANIMI DENETİMLİ OLMALI’
Son periyotta özel ihtiyaç gösteren çocuklarda da internet kullanımının çok artığını ve bu bahiste çalışma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Burcu Özbaran, şu tabirleri kullandı:
“Özel ihtiyaçlı çocuklarda kullanımın artması, bu kümenin toplumsal bağlarda daha çok desteklenmesi gerekirken; dijital teknolojilerle çocuğun konutta kalmasının sağlanması, çocuğun gelişimi için olumlu değil. Kimi çocuklar teknolojiye bağımlılık geliştirme açısından daha riskli.
Mesela dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda çok fazla bağımlılığa giden süreç görüyoruz. O yüzden sağlıklı bir gelişim süren çocuklar dışında riskli kümedeki çocukları da korumak için internet kullanımının aileler tarafından denetimli olmasının sağlanması gerekiyor. İnternet kullanımı mühletinin kısıtlı olmasının sağlanması lazım. Daha çok hareketli oyunlar ile bir arada vakit geçirecekleri aile aktivitelerinin yapılması önemli” dedi.
‘ÇOCUKLARIN RUH SIHHATİNİ KORUMAK ERİŞKİNLERİN GÖREVİ’
İnternette vakit geçirirken çok fazla konsantrasyon gerekmediği için çocukların kısa müddette bağımlı hale geldiklerini lisana getiren Prof. Dr. Özbaran, “Çocukların ruh sıhhatini korumak erişkinlerin misyonu. Çocuk psikiyatristlerine, hekimlerine gitmeden evvel bizim teknolojinin fazla kullanımından çocukları muhafazamız gerekli. Kitap okumaya, sportif faaliyete yönlendirmemiz lazım. İnternetin eğitim gayesi dışında kullanıldığı durumlarda çocukların dikkatleri, bilişsel işlevleri olumsuz etkilenebilir. Tıpkı vakitte bu hareket kısıtlılığı demek. Bu kadar müddetin ekran başında hareketsiz geçirilmesi, uzun vadede çocuklarda fizikî manada aksilikleri görmemize yol açacak” diye konuştu.
‘HAREKETE VE SPORA YÖNLENDİRMELİYİZ’
Ailelere tekliflerde bulunan Prof. Dr. Burcu Özbaran, “Çocuklarımızı harekete ve spora yönlendirmemiz gerek. Kitap okuma alışkanlığının desteklenmesi lazım. Yalnızca toplumsal medya ve dijital oyun platformlarını boş vakitleri geçirme alanı olarak düşünmemek lazım. Pandemide yararını gördük. Dersimizi oradan yaptık, arkadaşlarımızla buluştuk. Bu çeşit gerçek kullanımlar gerekli. Çocukların tek başına kaldığı, yalnız vakit geçirdiği anların engellenmesi gerekli. Çocuğu internet dışında daha fazla bedensel hareket edebileceği, toplumsal alaka kuracağı durumları desteklememiz gerek. Toplumsal alakanın olduğu, toplumsal marifet eğitiminin olduğu; eğlenceli ve insani oyunları destekleyeceğiz” dedi.
SON PERİYOTTA GÖZLENEN DAVRANIŞLARI ANLATTI
Son devirde çocuklarda gözlemledikleri davranışlara dikkat çeken Prof. Dr. Burcu Özbaran, şunları söyledi:
“Biz klinikte son periyotta daha çok özel ihtiyacı olan çocuklarla çalışıyoruz. Daha fazla risk kümesinde olup, teknoloji bağımlısı olan çocukların anne ve babaları bize başvuruyor.
Ama kliniğe yansımayan popülasyonda da çok önemli teknolojik kullanımının artmasıyla birlikte öfke meseleleri, bağımlılık, sokağa çıkıp oynama isteğinin dışında konutta yalnız kalma, annesiyle babasıyla dışarıya çıkmak istememe, çabucak meskene dönüp oyun platformlarında ya da bilgisayarda içeriksiz boş görüntü izleyerek vakit geçirme kelam konusu.
Pandemi telaşıyla ebeveyn kontrolünün eksik olduğu bir devir oldu. Bunu çabucak olağana döndürmek gerek. Birlikte mesken işi yapmak, aslında çocuğun önemli dikkat, bellek, yürütücü fonksiyonlar dediğimiz beyin işlevlerini destekleyici bir şey. Birlikte vakit geçirmek ve yaratıcılıklarını geliştirici bir şeyler yapmak, hareket etmek gerek.” DHA