Rusya‘nın Ukrayna‘yı işgalinin akabinde herkes birebir soruyu soruyor: Bu kriz Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlangıcı olur mu? Sorunun yanıtı şimdilik bilinmiyor. Lakin küçük bir kıvılcımın dünyayı ateşe atacağı kesin. Dünya telaşlı. Endişenin en çok yaşandığı bölge ise Baltık coğrafyası. Paris, Londra ve Washington’dan bakıldığında, Ukrayna’da gelişen olaylar Avrupa’da şekillenen yeni bir soğuk savaş üzere algılansa da Baltık ülkelerinden çok daha makûs görünüyor. Estonyalılar, Letonyalılar ve Litvanyalılar için bilhassa de Sovyet denetimi altında yaşamayı deneyim etmiş olanlar için Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşması, bir sonraki amacın onlar olabileceği konusundaki kaygıları artırıyor. Üç Baltık ülkesi de 1991’de Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanmıştı. Putin’in son güvenlik kurulu toplantısında NATO sonlarının 1997 öncesine çekilmesini istemesi bu tarihten sonra AB’ye üye olan Baltık ülkelerinin Rusya’nın bir sonraki maksadı olacağı ihtimalini güçlendiriyor.
Kiev’de beşerler para çekmek için ATM’lere koştu. Onbinlerce kişi de can endişesiyle Kiev’i terk etti.
PUTİN BAŞINA KOYDU
Kremlin analistlerinin, Putin’in en azından hükümran devletler Beyaz Rusya ve Ukrayna’yı içeren ‘Büyük Rusya’yı tekrar kurma hırsının uzun müddettir devam ettiğini ve bu tarafta kararlı adımlar attığını belirterek Üçüncü Dünya Savaşı değerine da olsa Putin’in başına koyduğu şeyi yapmaktan geri durmayacağı konusunda hemfikir…
BALTIK ÜLKELERİNDE KAYGI
Baltık ülkeleri ve tıpkı vakitte bir NATO üyesi olan Polonya, Moskova’ya karşı güçlü yaptırımların ve ittifakın doğu kanadındaki NATO desteklerinin en yüksek sesle savunucuları ortasında yer aldı. Baltık hükümet başkanları son haftalarda Avrupa başkentlerine mekik dokuyarak Batı’nın Ukrayna’ya saldırmanın bedelini Vladimir Putin’e ödetmesi gerektiği, aksi takdirde tanklarının eski Sovyet imparatorluğunun öbür bölgelerine gerçek yuvarlanmaya devam edeceği ikazında bulundu. Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, geçen hafta “Putin Ukrayna’da durdurulmazsa daha da ileri gidecek” dedi.
RUSYA ZAYIFLIK GÖRÜRSE SALDIRIR
Litvanya Devlet Lideri Gitanas Nauseda, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi karşısında harika hal ilan edeceklerini duyurdu. Letonya Savunma Bakanlığı devlet sekreteri Janis Garisons da “Rusya her vakit askeri gücünü değil, birebir vakitte ülkelerin savaşma iradesini de ölçer. Bir zayıflık gördüklerinde o zayıflığı kullanacaklar” diyerek geniş çaplı bir savaş için hazırlıklı olunmasını istedi.
ÇİN, TAYVAN KARASULARINDA
Dünya dikkatini Ukrayna’ya çevirmişken Çin’den de beklenmedik bir adım geldi. Rusya’nın operasyon başlattığı saatlerde Çin savaş gemileri Tayvan karasularına girdi. Uzun müddettir Tayvan konusunda Batı ile bilhassa de ABD ile gerginlik yaşayan Çin’in Tayvan’da bir darbe yapması ve fiili yapıyı sonlandırmasından telaş ediliyor.
BATI YALNIZCA KINAMAKLA KALDI
Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesinin akabinde dünyadan peş peşe yansılar yağdı:
> BM Genel Sekreteri Antonio Guterres: Putin, insanlık ismine askerlerinizi geri çekin. Avrupa’da yüzyılın en büyük savaşını başlatmayın.
> NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: Şu anda Avrupa’da savaş vardır. Savunma planlarımızı faal hale getiriyoruz. Türkiye bir NATO müttefikidir ve Boğazlarda özel bir rolü var. İzlenecek yolu belirlemek üzere NATO önderlerini yarın (bugün) sanal tepe toplantısına çağırdım.
> AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen: Ben biliyorum ki Rusya halkı bu türlü bir savaşı onaylamıyor. Avrupa topraklarındaki atağa karşı birlikte çalışmak bizim misyonumuzdur. Biz hiç olmadığı kadar kararlıyız. Yaptırımlar, Rusya’nın iktisadını önemli biçimde yıpratacak.
> AB Kurulu Lideri Charles Michel: Avrupa topraklarında 2. Dünya Savaşı’nın bitiminden bu yana görülmeyen bir şey bu. Ukrayna’dan gelecek sığınmacı akınına hazırız.
> Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron: Rusya askeri operasyonlarına derhal son vermeli.
> Almanya Başbakanı Olaf Scholz: Bu savaş Putin’in savaşıdır. Putin’e saldırıyı derhal durdurması ve birliklerini Ukrayna’dan çekmesi davetinde bulunuyoruz.
> İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Bu sırf Ukrayna’ya değil, Avrupa’da ve dünyadaki demokrasiye bir ataktır. Müttefiklerimizle birlikte Rus iktisadını sekteye uğratacağız. Tüm büyük Rus bankalarına, 5 Rus oligarkı ve 100’den fazla şirkete yaptırım uygulanacak. VTB Bank’ın “derhal” tüm varlıkları dondurulacak. Rus havayolu şirketi Aeroflot’un faaliyetlerine son verilecek.
OSMAN SAĞIRLI