Elektrik dağıtım bölümünün tamamının 13 milyar dolara özelleştirilmesinin sonrasında vatandaşlar yüksek faturalarla uğraş ederken, öteki taraftan da kesintisiz güç bekliyor.
Isparta’nın günlerce karanlıkta kalması dikkatlerin elektrik dağıtım şirketlerine çevrilmesine neden oldu. Elektrik dağıtım özel şirketlere verildi. Lakin, yatırımlar aksadı, hizmet kalitesi yetersiz kaldı. Güç dalının 1980’li yıllardan itibaren parçalanması ve 2002 sonrasındaki özelleştirmelerle denetimin tamamının özel kesimin eline geçmesiyle, Türkiye kendisini önemli bir güç krizinin içinde buldu. Isparta’da yüzbinlerce vatandaşın soğuk kış günlerinde karanlığa gömülmesi, güç kesiminin yine sorgulanır hale gelmesine neden oldu. Değerli elektrik ve uzun süren kesintiler ülke genelinde kronik sorun haline geldi. AKP’nin iktidara gelmesiyle birlikte en büyük gelir beklediği alanlardan birisi de güç bölümü oldu. Burada üretim, iletim, fiyat belirleme, dağıtım ve perakende olarak güç bölümü 5 ana kola bölündü. Kamunun elinde üretimin yüzde 20’si ile iletim ve piyasa fiyatı belirleme kaldı. Özel kesim dağıtım ve perakende satışın tamamını ele geçirirken, üretimin de yüzde 80’ini denetim altına aldı.
ZİYAN VERİYOR
Güç kesiminde en kıymetli pazar dağıtım kesimindeydi. AKP Hükümeti elektrik dağıtımını 21 bölgeye ayırdı ve bunları kesim modül özelleştirdi. Toplamda 13 milyar dolarlık gelir elde edilirken, bunların finansmanının değerli bir kısmının yurtdışından yapılması ülke iktisadını soruna soktu.
İşyerlerine %774 artırım
Güçte artan maliyetler faturalarla hem vatandaşa hem de sanayiciye çıkarıldı. Uzun mühlet boyunca artırımların vatandaşa direkt yansıtılmaması için yalnızca sanayiciye artırım yapıldı. Bunun sonucunda da enflasyon değerli ölçüde yükselişe geçti. Ocak 2018’den Şubat 2022’ye kadar meskenlere yapılan elektrik artırımı yüzde 400’ü aştı. Birebir devirde işyerlerine yapılan artırım da yüzde 774’ü buldu. Hükümetin ‘sübvanse’ ediliyor dediği, lakin sanayiciye yıkılan bu sistem yeni yılla birlikte iflas etti ve elektrikte kademeli tarifeye geçildi.
Ağır kar yağışı sonrasında 5 gün geçmesine karşın Isparta’da yüzbinlerce vatandaşa hala elektrik verilemiyor. Bu durumun bir numaralı sorumlusunun bölgede vazifeli elektrik dağıtım şirketi olduğunu tabir eden Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ, bu şirketin lisansının iptal edilmesi gerektiğini belirtti.
ZORLAYAN SEBEP OLAMAZ
“Verilecek cezayla yahut ufak tefek yaptırımla geçiştirilmemesi gerekiyor” diyen Özdağ, EPDK’nın yönetmeliği uyarınca derhal harekete geçilmesi gerektiğini, lakin zorlayıcı sebep sayılmamasının kural olduğunu vurguladı. Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına Ait Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’nde hususun belirtildiğini anlatan Özdağ, şirketin tazminat ödemekle yükümlü olduğunu ve korunmaması gerektiğini söyledi. Özdağ, “Şirket buradaki ziyanları karşılamak zorunda, devlet değil. Faturamızı kesip göndermeyi biliyor. Tıpkı şirketin tertip masraflarını, finansal risklerini, kalite faktörü masrafı vs. bir sürü kalemi faturalarla ödeniyor. Yani şirketlere ikramda hudut yok. Şirketlere şartsız inanılmaz takviye verilirken Isparta’daki olay nasıl zorlayıcı sebep olarak görülür” dedi.
Kontrol yapıldı mı?
Yaşanan elektrik kesintisi nedeniyle Isparta’da bir vatandaşın hayatını kaybettiğini hatırlatan Mehmet Özdağ, 300 binden fazla abonenin endüstrici, ticarethane ve çiftçinin fevkalâde kayıp yaşadığını kaydetti. Özdağ, “Mücbir sebep denirse vatandaş kaybıyla ve yaşadığı soğukla baş başa kalacak. Dağıtım şirketi bakanlık tarafından en son ne vakit denetlenmiştir” diye konuştu.